Reizen & mensen

De deur sluit met een zachte klik en we zijn weg. Met een lichte schommel zoeven wij boven het landschap en klimmen snel naar grotere hoogte. Onder ons groene weilanden met het getingel van koeienbellen. De lucht is knisperend blauw met hier en daar een zachte witte wolk. Na een aantal keer overstappen van de ene gondel naar de andere veranderd het groene landschap onder ons langzaam naar rotsachtig gebied en tenslotte sneeuw! Voor ons zien we mensen in dikke jassen snowboarden. Enigszins twijfelend kijk ik naar mijn fleecevest en Frank in zijn zomervest. Hmmm, helemaal voorbereid zijn we niet. Bovenaan stappen we uit en de koude lucht slaat ons in het gezicht. We lopen wat rond op het hoogste punt, hebben het koud en besluiten daarom weer naar beneden te gaan. In een berghut halverwege de route bestel ik heerlijke goulashsoep want de traditionele knödel, ofwel deegbal in saus, kan mij niet bekoren.

Al een paar dagen volg ik via Instagram het verhaal van moederbuffel Narja en haar jong. Het pasgeboren kalfje mag niet drinken bij haar. Boer Arjan is al 10 dagen bezig om mama Narja zover te krijgen dat haar jong mag drinken. Ondanks dat ik zomaar binnenval is Arjan hartelijk en gastvrij. Al pratend lopen we naar de zijkant van de boerderij waar in de schaduw van een appelboom moeder en dochter in de koelte van de schaduw liggen. Lees het complete verhaal van Arjan en zijn 100 waterbuffels….

Inmiddels zijn we allemaal weer aan het bedenken waar we dit jaar op vakantie gaan. Nederland? Toch buitenland…? Groningen staat als bestemming bij niet veel mensen op de agenda. En dat is zonde want het is een prachtige provincie. Natuurlijk kennen we Groningen van het uitgestrekte landschap, het Gronings Museum, de mooie kleine kerkjes en eindeloze akkerlanden. Maar Groningen heeft meer te bieden. Ik schreef al eerder over de prachtige historische borgen die meer dan een bezoekje waard zijn. Maar wist je dat Groningen een geweldige uitvalsbasis is voor de Waddeneilanden?

Zeg je Brighton dan denk je al gauw de beroemde pier. Niet zonder reden want deze iconische pier bestaat al sinds 1899! Maar wist je dat Brighton ook een bijzonder paleis heeft? Verscholen tussen het groen onthult het ‘Royal Pavilion’ stukje bij beetje haar pagodes, koepels en minaretten. Deze betoverende mengelmoes van Arabische, Hindoeïstische en Chinese invloeden vonden wij de grootste verrassing van deze stad die toch vooral bekend staat om haar levendige uitgaansleven, ongelofelijke hoeveelheid kroegen en the Brighton Eye ‘Britisch Airways i360.’ De buitenkant van dit paleis is al heel bijzonder maar eenmaal binnen wordt je overweldigd door de prachtige plafondschilderingen, beelden van krijgers en tijgers, trappen van bamboe en een eetzaal met prachtige wandschilderingen en servies. En dan hebben we het nog niet gehad over de balzaal..! Als je je ogen sluit valt het niet moeilijk voor te stellen hoe de Aristocratie zich onder de immense kroonluchters welgevallig en statig voortbewoog in black-tie en avondjurk….

Nu de eerste versoepelingen rond Corona eraan komen gaan we langzaamaan nadenken over waar we deze zomer met vakantie zouden willen én kunnen. Engeland lijkt een heel eind op weg met vaccineren. Zou dat een bestemming zijn waar we komende zomer met een gerust hart naartoe kunnen? Wij zijn er vorig jaar aan het eind van de zomer geweest. Eerlijk is eerlijk, helemaal onbezorgd was ik niet omdat we het water over gingen. Direct terug naar huis rijden bij een uitbraak kon niet. Maar het werd een heerlijke vakantie. Wij logeerden in Eastbourne en vanuit deze kustplaats in East Sussex kun je wandelingen maken die een uur duren of je een dag lang meevoeren langs de vaak nog ongerepte kust. Er zijn schitterende wandelpaden uitgezet die ook voor de minder geoefende wandelaar goed te doen zijn. De hele dag loop je er met je hoofd in de wind, de blik op zee. Een van de meest iconische wandelingen is die naar Beachy Head. Een kaap in ‘National park South Downs.’ De krijtrotsen van 162 meter hoog behoren tot de hoogste van Engeland. Als we op een mooie zonnige dag…

‘De gebraden duiven vlogen zo mijn mond in’, aldus Hans Christian Andersen. Dat is toch heel wat anders dan de slappe broodjes kaas en lauwe broodjes kroket waarmee ik ben opgegroeid. Nee, geef mij maar de tarbot met fijne kruiden, gebraden ossenhaas en gebraden kip met waterkers van de Oriënt Express! En graag de bombe glacé na alstublieft. Wie op stand woonde kon zich begin 19e eeuw tijdens een treinreis heerlijk laten verwennen in de restauratiewagen. De dames op stand lieten zich een verrukkelijk diner voorschotelen onderwijl keuvelend met een glaasje prik. Altijd al geweten dat ik in de verkeerde tijd geboren ben… Hoewel… op een van mijn reizen zat ik ooit in de nachttrein van Nairobi naar Mombassa. In de weliswaar eersteklas restauratiewagen bekleed met sleets fluweel, liepen obers balancerend met zilveren soepterrines tussen de tafels om de gasten, aan de met wit linnen gedekte tafels, te bedienen. Het geheel ademde de sfeer van lang vervlogen tijden. Nostalgisch, en een beetje treurig. Tegelijkertijd was in alles voelbaar hoe decadent deze reizen vroeger geweest moesten zijn…….

Hoog in de heuvels van het prachtige Kefalonia ligt dichtbij het Agios Gerasimos klooster de Robola Winery. Als wij aankomen in de zinderende hitte van de late namiddag is het er stil. Binnen in de koele ontvangsthal staan lange schraagtafels met banken en glazen met spuugemmers ernaast. Proeven kunnen we dus wel! Hoewel er in de middag niemand is om uitleg te geven over het productieproces mogen we wel vrijelijk rondlopen in de bottelarij en de imposante hal bekijken waar de roestvrij stalen tanks staan opgesteld. Voorproefjes van de Robola wijnen hebben we al gehad….

Ze laten me verstillen in de tijd. Het gebeurt eigenlijk al als we de oprijlaan op wandelen. Grind knispert onder onze voeten. Onze pas vertraagt als vanzelf door de stilte om ons heen. Het lange pad wat zich voor ons uitstrekt is omsloten door hoge bomen. Een statig welkom. De historie is voelbaar en ik kan niet anders dan mijn hand leggen op de stenen muren en kolommen die al beroerd zijn door zoveel meer handen. Van lang geleden, of soms heel kort. Stevige muren en een slotgracht met ophaalbrug. Het is er allemaal. Binnen daalt een weldadige rust over mij heen. Als we slenteren door de salons, keukens, en slaapkamers. Koperen potten sieren de muren. Serviezen van breekbaar porselein versierd met jachttaferelen pronken op de tafels. Bedden van nog geen 1.50m lang met een stapel kussens om deels rechtop te slapen. Zouden de dames op die manier hun hoge kapsels, voorzien van krullen en versieringen, mooi houden? Aan de wanden prijken portretten van serieus kijkende mannen en vrouwen. Landheren, en misschien wel gravinnen of baronessen, uit hoge kringen en adellijke geslachten. Zij bestierden hun landgoed en huishouding. En wij mogen een kijkje nemen in dit leven van weleer. De tuinen zijn minstens zo mooi en dragen de sporen van grandeur uit het verleden. Het is niet moeilijk voor te stellen hoe koetsen kwamen aangereden met jonge mannen op audiëntie. En hoe zij een wandeling in de tuin maakten met de jonkvrouw van hun hart. Om een kus te stelen in de doolhof, door niemand gezien….

Het lijken ruimteschepen, of bovenmaatse zeedieren in de vorm van een walvis en een haai, die gezamenlijk zijn neergestreken in de droge rivierbedding van de Turia, in de stad Valencia. De futuristische gebouwen van de Ciudad de las Artes y las Ciencias, ofwel  de Stad van de Kunsten en Wetenschap, lichten fel op in de zon. Het is een spannend contrast, de mix van flats en kantoren op de achtergrond met deze ongelofelijk moderne gebouwen, waarvan je je meteen afvraagt hoe de binnenkant er in hemelsnaam uitziet……….> Hoe groot is het contrast met de Flamenco voorstelling die we die avond bezoeken. De voorstelling is groots in haar eenvoud. De artiesten geconcentreerd en bevlogen. We voelen de emotie vibreren als de mannen beginnen te zingen en spelen, en de danseres een samenspel begint met hen en haar publiek……

Over Malaga valt zoveel te schrijven. Over haar prachtige binnenstad, de markten, de fietstochten die je er kunt maken, over cultuur, eten en Flamenco. Waarom dan deze eerste blog beginnen met Bodegas Bentomiz? Omdat het de moeite waard is, omdat deze Nederlandse wijnmakers toffe mensen zijn en het fantastisch doen, daarom… Toen het stel lang geleden naar Spanje vertrok zaten ze vol plannen. André begon een bouwbedrijf en Clara een talenschool. Het liep uiteindelijk anders…. Ze kochten een vervallen finca (boerderij) met een even vervallen oude wijngaard van 1,5 hectare grond. Ze besloten om de wijngaard weer leven in te blazen. In het begin persten ze de druivenoogst nog met hun voeten maar al snel besloten ze het professioneler aan te pakken. Ze huurden een oenoloog in en gingen serieus aan de slag met druiven die, dankzij de grond en zilte zeelucht, van uitzonderlijk goede kwaliteit waren. Nu, jaren later, is Bodegas Bentomiz een begrip in de regio. Hun wijnen worden geschonken in beroemde sterrenrestaurants waaronder El Cellar de Can Roca in Girona (beste restaurant ter wereld in 2013 en 2015). Wat begon als een hobby is nu een wijnbedrijf met een mooie productie van witte, rode, rosé en zoete wijnen….

Toeterende brommers, langs sjezende open vrachtwagentjes, sjokkende ezels met overvolle karren en voetgangers vechten allemaal om een plek in de overvolle straten. De geuren van benzine, warm zand, eten en paardenstront dringen in mijn neus. Hoewel oktober is de temperatuur opgelopen tot 38C in Marrakesh. Ik voel me overvallen en de hoeveelheid indrukken is moeilijk te bevatten. We zijn net aangekomen en de eigenaar van de Riad brengt ons naar het centrum van de oude stad, maar goed ook want in het labyrint van straten en stegen hadden wij de weg nooit gevonden. Als hij ons afzet bij het centrale plein Djemaa El Fna zegt hij nog nadrukkelijk ‘If you come back, remember to enter the Medina at the green cross, then you will find us’. Jaja…denk ik, ik weet niet eens hoe we hier kwamen, laat staan dat we de weg terug vinden.. Maar dat is voor later. Op het plein slangenbezweerders, mannen in traditionele Toeareg kleding en vrouwen die Henna motieven schilderen op de handen van vrouwelijke toeristen. We laten het maar even aan ons voorbijgaan. Na een uitgebreide lunch van Tajine met kip en couscous duiken we de souks in. De smalle steegjes, vaak niet breder dan 1,5 meter zijn overdekt met rieten matten. We slaken een zucht van verlichting, yes, hier is het aangenaam. De stalletjes, winkels en kraampjes verkopen keramiek, zoete snacks, koperen lampen, stoffen, beeldjes, kleden en, vooral in de Joodse wijk, specerijen. We hebben al snel door dat, willen we vooruit komen, we niet teveel oogcontact moeten maken. Dat is voor de verkopers een seintje om een praatje aan te knopen. De mensen zijn aardig en hoewel iedereen wat wil verkopen, niet opdringerig. Dat is fijn.. Een lange slentertocht leidt ons door de verschillende, van zonlicht verstoken en schemerige, souks waar wolververs, houtbewerkers en tapijtknopers aan het werk zijn. We zijn beland in de exotische wereld van 1001 nacht…

Hij wil alleen met zijn voornaam in dit artikel, Jac dierenarts en jager blijft liever in de luwte als het gaat over de jacht. Is de weerstand zo groot, vraag ik hem? ‘Dierenactivisten hebben een sterke stem en zijn fanatiek als het gaat om het beschermen van hun gedachtegoed en dus de dieren. Zelf ben ik een groot dierenliefhebber, alleen kijk ik er anders tegenaan’, aldus Jac. ‘Hier in Nederland hebben we eigenlijk geen ‘natuur’ meer. Het land is versnipperd, ingepolderd, omheind en dicht bebouwd. Dan kun je naar mijn mening niet anders dan aan wildbeheer doen. Daar zijn we eigenlijk 90% van de tijd mee bezig. Observeren, meedoen met landelijke tellingen, jachtvelden in orde maken, overleg voeren en vergaderingen bijwonen.  Het schieten van de dieren is een klein onderdeel en gebeurt op basis van een landelijk afschotplan. Voor mij zit de fascinatie in het bezig zijn met de natuur en niet het feitelijk doden van een dier. Als jager moet je goed weten wat je doet en waar je mee bezig bent. Tegenwoordig worden we trouwens ook steeds vaker betrokken bij andere natuurprojecten zoals weidevogeltellingen. Het gaat niet goed met de weidevogels in Nederland’.

Hoe noordelijker we rijden hoe onheilspellender de lucht. Dreigende regenwolken hangen laag en zwaar aan de hemel. De takken van kale bomen zwiepen heen en weer in de wind. We zijn de stad Groningen inmiddels voorbij en het landschap wordt leger. Enorme omgeploegde akkers, met verdorde stengels van lang geleden gemaaide gewassen, begeleiden ons op weg naar bijna het noordelijkste puntje van ons land. Voorbij het dorp Aduard begint het echt te spoken. De regen striemt inmiddels met flinke vlagen tegen de autoruit. De lucht is donkerblauw geworden en om ons heen niets dan leegte… Waar zijn we in godsnaam naar onderweg? Is hier überhaupt wel leven?  We vertrouwen op de navigatie en laten ons leiden door dit verlaten landschap wat ons terug lijkt te leiden naar vervlogen tijden… 

Het is nog vroeg als we vanaf het vliegveld met een taxi naar onze B&B in hartje Valencia worden gebracht. Een lange, maar ook natte en koude dag, ligt voor ons. Vanwege de feestdagen zijn de meeste winkels dicht en veel restaurants zijn ook gesloten. De taxichauffeur kletst in rap Valenciaans door zijn headset. Er wordt veel gelachen.. Ondertussen genieten wij van het uitzicht. Veel straten hebben platanen in de middenberm. Ik houd van de gebladderde stammen met breed uitwaaierende takken en het grote blad dat het zonlicht zo mooi filtert. Aan weerszijden prachtige oude panden met indrukwekkende voordeuren, soms wat opgetild met een paar treden. Op de eerste verdiepingen kleine balkons met smeedijzeren hekjes in sierlijke motieven. De gevels rijkelijk versierd met ornamenten en geschilderd in alle schakeringen wit. Het voelt nu al goed.

‘It’ I can’t define ‘it’, but I know it when I see ‘it’, is een spreuk die al zolang ik werk op mijn inspiratiebord hangt en steeds mee verhuist van werkplek naar werkplek. Ik heb er altijd in geloofd dat je intuïtief weet of iets klopt of niet.  Precies dat gevoel moet PietHeinEek hebben gehad toen hij ruim tien jaar geleden voor het eerst kwam kijken op Strijp R. Hij zocht een nieuwe plek voor zijn onderneming. In die tijd was ik als communicatieadviseur betrokken bij het nieuwe woon- en werkgebied en leidde hem samen met collega Erna rond in de oude hallen op het voormalig fabrieksterrein van Philips in Eindhoven. Maar wat heet rondleiden, binnen vijf minuten was hij gegrepen door wat hij zag en stoof hij van hal naar hal, rende trappenhuizen op en weer neer. We lieten hem maar begaan. Eenmaal weer buiten bedankte hij ons vriendelijk en de rest is history.. De meeste hallen op Strijp R zijn gesloopt en veel mensen hebben hier inmiddels een nieuwe woonplek gevonden. De werkplaats, winkel en restaurant van Piet Hein Eek zijn inmiddels een begrip in Eindhoven en ver daarbuiten.