dna

De tweede DNA uitslag is binnen! Ik vond het wel spannend om te bekijken. Je hoort zo vaak dat mensen heel andere uitslagen krijgen bij een tweede test. Maar niets is minder waar…. Ook deze test geeft een duidelijke lijn richting Azië, stopt bij de grens met Iran en buigt dan strak af richting Afrika naar de oermoeder. Deze test zoekt de lijn langs vrouwelijk DNA. Er wordt dus gekeken naar kenmerken die op mijn DNA zitten en die hetzelfde zijn als vrouwelijk DNA wat eerder onderzocht is. Deze zogenaamde haplo kenmerken geven aan uit welke haplogroep je komt en wie dan je uiteindelijke oermoeder is. Hoe dat zit? De hele wereldbevolking stamt af van enkele oer-voorouders. Vervolgens hebben we ons vermenigvuldigd en over de wereldbol verspreid. Ik praat dan wel over 120.000 jaar geleden. Er wordt wel gezegd dat alle oermensen uit Afrika komen. Wat ik zelf in deze uitslag het meest interessant vind is de abrupte afbuiging bij Turkije/Iran. Daar zijn mijn voorouders gemigreerd richting Europa. Ik vraag me dan ook af of mijn bloedgroep B, die oorspronkelijk uit Mongolië komt, via de vaderlijke lijn de familie is binnengekomen. Zou ik dat nog kunnen achterhalen?

Ben ik nou 90% Engels of niet? Het antwoord is, waarschijnlijk niet… Dat zit zo.. Zo’n 50% van de Nederlanders die MyHeritage gebruiken heeft Scandinavische roots en 35% heeft Engelse roots. Ook als hun stamboom daar niets over vermeldt. Ik heb begrepen dat MyHeritage voor dit soort onderzoek geen Nederlandse testgroep heeft. Binnen de gebruikte testgroepen komt mijn DNA dus het meest overeen met Engeland. Het kan dus best betekenen dat ik geen enkele voorouder heb met Engelse roots. Mijn oudste bekende voorvader, Roeff Willem Scheepers, is geboren in 1668, en voor zover ik weet helemaal Nederlands, dus dat kan wel kloppen. Geen match In mijn eerste blog van deze zoektocht vertelde ik al, dat ik bloedgroep B heb. En… >

Mijn hart klopt wat sneller als ik bericht krijg dat de uitslag van MyHeritage binnen is. Waar kom ik vandaan? Kan ik mijn zeldzame bloedgroep B herleiden? Of strand mijn zoektocht en zijn het slechts hersenspinsels? Nieuwsgierig open ik de mail en ik slaak een kreet van verrassing! Ongelofelijk!… ruim 90% Engels, hoezo Engels denk ik…? Maar ook.. roots  in Zuid-Italië en Griekenland die doorlopen naar Turkije en Iran! Niet te geloven! Ik ben er een beetje ondersteboven van. Dus toch een lijn naar het westen..

DNA testkit: wangen swabben. De twee DNA testkits, van MyHeritage en FamilyTree, zijn een paar dagen geleden op mijn deurmat gevallen. Gisteren mijn wangen ‘geswabt’ en de stokjes in een met vloeistof gevuld buisje gedaan. In het zakje met ‘bio hazard material’ gestopt en op de post gedaan. En nu….afwachten geblazen. Tot 4 weken voor MyHeritage en tot 9 weken (!) voor FamilyTree. Hoe werkt een DNA test? Voor wie nog nooit zo’n testkit heeft gezien hier wat foto’s. Het is net CSI. Je strijkt met een wattenstaafje ongeveer 30 seconden over de binnenkant van je wang, dan komt er wat DNA materiaal op het watje. Dit gaat in een klein buisje met vloeistof. Je breekt het stokje af op… >

Mijn hoofd duizelt…. Genealogische termen als  SNP’s, haplogroepen, mt-DNA, Y-DNA, autosomaal onderzoek en HVRI + HVR2 testen vliegen mij om de oren. Wat een woud aan informatie! Om nog maar niet te spreken over de ondoorzichtigheid van de verschillende DNA-test aanbieders, pff…. Wat ik eruit destilleer is dat ik in ieder geval een mt-DNA (mitochondriaal) test moet laten doen. Dat is onderzoek via de vrouwelijke lijn. Via mt-DNA worden genen steeds van moeder op dochter doorgegeven. Als het onderzoek diep genoeg gaat kan ik klaarblijkelijk via haplogroepen uiteindelijk uitkomen bij mijn oermoeder. Dat lijkt me wel wat…

1668 is het jaar waarin Roeff Willem Scheepers geboren is. Een van mijn voorouders. Wow, de 17e eeuw, dat is echt ver terug! Het is de eeuw waarin de VOC verder groeit en bloeit, de tijd van de  walvisvaarten bij Spitsbergen en strijdende partijen die zorgen voor onrust in Nederland. Het is ook de tijd van Rubens en Rembrandt, en de periode waarin Nederland kennis maakt met koffie, thee, suiker en cacao. De stamboom van mijn moeder bevat een indrukwekkende hoeveelheid namen. Helaas zonder geboorteplaats maar ik vermoed dat ze allemaal in de omgeving van Boekel gewoond hebben. Het boekje met de stamboom en oude familiefoto’s werd opgediept uit een la bij mijn vader en is een mooi historisch overzicht van de familie Van Dijk – Scheepers. Tegelijkertijd kreeg ik ook de stamboom van mijn vader die teruggaat tot het jaar 1735. Ook hier een lange lijst namen. Antoni Antonius is de oudste naam die ik kon ontcijferen. Ik heb bewondering voor de volharding om dergelijke lijsten samen te stellen.. Wat brengt mij dit?

Een DNA spoor volgen. Waar moet ik beginnen! Hoe ga je dat doen hebben mensen mij de afgelopen weken gevraagd? Nou, geen idee.. Gewoon Mr. Google aanzetten en op zoek naar de mogelijkheden? Bij mijn eerste zoekopdracht wordt ik meteen geconfronteerd met allerlei websites en artikelen, voor- en tegenstanders. Zo vraagt Maarten van Rossum zich in een blog uit 2018 af of ‘DNA onderzoek een leuke hobby is of een privacymonster. Commerciële partijen als MyHeritage en Ancestry hebben klaarblijkelijk lange ondoorzichtige privacyverklaringen. En Maarten vraagt zich af of verstrekte gegevens ook in de toekomst gewaarborgd blijven onder de huidige geldende privacyverklaringen. Misschien moet ik me af gaan vragen wat er eigenlijk met mijn DNA gebeurt als ik dat opstuur voor onderzoek… En zijn commerciële partijen de enige ingang om iets voor elkaar te krijgen?

Over mijn opa en zijn interesse in zigeuners doen verschillende verhalen de ronde binnen de familie van mijn moeder. Dat leidde alleen al bij het schrijven van deze tweede blog tot verontruste telefoongesprekken. Wat in ieder geval bevestigd wordt is dat de zigeuners die vroeger het dorp van mijn opa aandeden bij hem op stal zaten. Er stond een tafel achter in de hoek van de stal en als de zigeuners langs de deuren gingen met hun knopen en andere koopwaar, dan dronken ze koffie bij mijn opa. Dat was trouwens behoorlijk ongewoon want de meeste dorpelingen hadden niet zoveel op met zigeuners. Hoe het ook zij, zigeuners komen binnen de familie toch af en toe voorbij. Zo heeft mijn oom, in zijn rol van priester, zich 20 jaar lang ingezet voor het lot van de Roma zigeuners in Nederland. Hij was met hen begaan, nam ze zo nodig op in huis of zorgde voor bescherming via de kerk.

Bloedgroep B bijzonder? 6,7% van de Nederlandse bevolking heeft het. En ik ben er daar een van. Nou betekent 6,7% nog steeds een heleboel mensen maar bijzonder is het wel. Eigenlijk heb ik me nooit zo afgevraagd wat de betekenis daarvan was tot ik een aantal jaar geleden naar een tentoonstelling over Djenghis Khan ging en me wat verder verdiepte in hem en zijn afkomst. Toen las ik dat bloedgroep B oorspronkelijk afkomstig is uit Mongolië. Of het echt waar is weet ik niet, dat moet ik uitzoeken. Maar sinds die tijd roep ik wel gekscherend dat ik een afstammeling ben van Djenghis Khan. Nou geloof ik dat hij, op zijn oorlogspad, er uiteindelijk zo’n 1,5 miljoen heeft nagelaten dus mocht het al zo zijn dan ben ik een van velen.Toch laat het me sinds die tentoonstelling niet los en loop ik met vragen rond. Kan het zo zijn dat je door je oorspronkelijke bloedlijn ook bepaalde karakteristieken meekrijgt? Of is dat door generatie op generatie zover verwaterd dat die sporen niet meer te herleiden zijn? Kan het zijn dat je door je bloedlijn bepaalde voorkeuren meekrijgt? Is het toeval dat er in de familie van mijn moeder, zij had ook bloedgroep B, nogal wat kunstenaars en  bohemiens zitten? Is het toeval dat mijn opa zich vroeger al aangetrokken voelde tot de zigeuners die zijn dorp aandeden? Ligt daar in het verre verleden misschien een lijn? Onder zigeuners is het percentage bloedgroep B hoog en zij komen oorspronkelijk uit Iran en India. Dan zijn we al behoorlijk oostwaarts…