What inspires me

Hoeveel eet je in een jaar? Wat is het aantal eieren, sneetjes brood, flessen wijn, bananen, bakjes yoghurt etc etc dat we jaarlijks verorberen? Ik had daar nooit zo over nagedacht. Kunstenaar Itamar Gilboa vroeg het zich wel af en deed er wat mee. Een jaar lang verzamelde hij al zijn voedselverpakkingen, waterflessen, allerlei etenswaren en goot ze in porselein. Het is een indrukwekkende en prachtige verzameling geworden die uitgestald ligt in het LAM in Lisse, ook wel bekend als Food Art Museum. Niet alleen laten de rekken die van vloer tot plafond gevuld zijn met eierdoosjes, melkpakken, bananen en wijnflessen je nadenken over die hoeveelheid eten en drinken maar ook over de berg afval die je in een jaar produceert.

Lang geleden woonde ik in het Entrepotgebouw in Rotterdam. Ik had er een prachtige loft in een oud pakhuis met uitzicht op een kleine binnenhaven. Ik ging niet over een nacht ijs met de keuze voor mijn woonplek want in Rotterdam kende ik op dat moment niemand. In mijn zoektocht stroopte ik Kralingen maar ook Noord, West en Katendrecht af. Nou had ik best oren naar avontuurlijk wonen maar Katendrecht stond in die tijd nog bekend om hoeren en snoeren, drugdeals en criminaliteit. Er stond een leuk nieuw appartementengebouw aan het einde van het schiereiland. Toch durfde ik het niet aan. Ik zag me daar als vrouw s’avonds (nog) niet alleen over straat lopen. Ik kwam natuurlijk uit het veilige Brabantse Nuenen, hahaha..

Hoe heurt het eigenlijk?  Niet met je ellebogen op tafel of praten met volle mond. Deze basis’regels’ kennen we allemaal wel uit de culinaire etiquette. Maar wist je dat in Aziatische landen je linkerhand niet op tafel mag liggen omdat deze als onrein wordt gezien? Dat in onze contreien het begroeten met de rechterhand als vreedzaam teken wordt gezien? En dat in Amerika de fooi een onderdeel is van het salaris en dus echt niet weggelaten kan worden? Zomaar wat wetenswaardigheden uit het boekje ‘Culinaire etiquette’ wat ik vond in een tweedehands boekenstalletje. Grappig, verrassend en soms een beetje suf… of misschien moet ik zeggen, niet meer van deze tijd. Toch staan er ook handreikingen in waar we wel degelijk wat aan hebben….

Dit is nog eens andere limonade! De smaken zijn fris en volwassen. Denk aan smaken als peer-rozemarijn, dadel-granaatappel, tannenwald (dennen) of pruim-kardemom. Wostok limonade kun je perfect drinken bij een etentje, als jij de BOB bent of gewoon niet zo’n zin hebt in alcohol. De drankjes zijn niet te zoet en hebben echt een fijne smaak. Het is geen colaatje dat je even snel achterover slaat… Ik kwam het tegen en ben fan..! En dan de vormgeving he… echt mooi. Nieuwsgierig waar Wostok voor staat? Lees het verhaal over het ontstaan…

Dat zou leuk zijn, op bezoek bij de Royals om aan te schuiven bij een High Tea. Net als Amalia wordt onze dochter Maxime op 7 december 18 jaar. Ik herinner me dat tegen de tijd dat ik na haar geboorte vanuit het ziekenhuis naar huis mocht, de eerste berichten de ronde deden dat Maxima aan het bevallen was. Onze dag werd daardoor nog iets specialer. Dus een High Tea ter gelegenheid van de verjaardag van Amalia…? Ik denk dat die uitnodiging hier niet afgeslagen zou worden. Maar… ik dwaal af…. Want dit verhaal gaat niet over ons koningshuis maar over Buckingham Palace.

Geen houdbaarheidsdatum meer maar een verpakking die verkleurt naarmate de bacteriegroei toeneemt. Zwarma van de voetjes van paddenstoelen. Klaarblijkelijk hebben de tot nu toe ongebruikte voetjes van de oesterzwam precies de juiste sappigheid en structuur om perfecte shoarma van te maken. Of ribben met groeistructuren waar gekweekt vlees aan groeit. Eenmaal ‘volwassen’ kunnen de aan elkaar gegroeide spareribs van elkaar worden losgemaakt om samen te delen. En wat te denken van het Tiger penis project waar de verbinding gezocht wordt tussen bio technologische voeding, kunstmatige dierlijke medicinale ingrediënten en het voorkomen van verder uitsterven van bedreigde diersoorten.

Hoe gevarieerd eet je eigenlijk? Staan bij jou broccoli en pasta wekelijks op tafel of varieer je er op los met venkel, bieten, quinoa, paddenstoelen, peulvruchten en bataat? De meeste mensen hebben een aantal recepten die vaker op tafel staan en een voorkeur voor bepaalde groenten, fruit en vlees. Dat is jammer want een gebrek aan afwisseling kan zorgen voor een gebrek aan vitaminen en mineralen. Wist je dat 75% van de wereldvoedselvoorraad afkomstig is van ongeveer 12 gewassen en vijf diersoorten? En dat terwijl er wereldwijd meer dan 20.000 eetbare plantensoorten zijn? Niet goed voor ons en niet goed voor onze aarde. Door steeds dezelfde gewassen te produceren putten we onze aarde uit. In 2019 brachten het WNF en Knorr (die ik overigens zelf associeer met kant en klaar maar dat terzijde) een rapport uit met de 50 ingrediënten van de toekomst. Al even geleden maar het kan geen kwaad er nog eens aandacht aan te besteden…

Ingeladen in een volgepakt vliegtuig, misschien wel je geliefde en familie achterlatend in onzekerheid. Veel Afghanen die inmiddels verspreid zijn over allerlei landen zullen zich behoorlijk ontheemd voelen. We willen tenslotte allemaal bij iets of iemand horen. Afghanistan, het is een ingewikkeld probleem. De kranten staan er vol mee en voor- en tegenstanders van de interventie en evacuaties buitelen over elkaar heen met argumenten. Ik vraag me vooral af hoe het met de mensen gaat. Hier maar ook over de grenzen van Afghanistan. Zullen achterblijvers hun familie nog terugzien? De geschiedenis van Afghanistan lijkt vooral getekend door overheersing en oorlog. Van de Romeinen en Grieken tot de Mongolen, Britten, Russen en Amerikanen. Toch was Afghanistan ooit een smeltkroes van rassen en culturen met eigen talen en gewoonten. De zijderoute liep door het land en er was een bloeiende uitwisseling van kostbare goederen als tin, edelstenen zoals lapis lazuli en paarden. Over diezelfde zijderoute werd het land culinair gevormd…

Het schijnt te helpen tegen wallen onder je ogen, vlooien, mieren, cellulitis, vieze geurtjes in je koelkast en je krijgt er stralend haar van! Meng koffiedik met wat olie, smeer het in je haar en het glanst als nooit tevoren. Kleine waarschuwing… niet gebruiken als je blond haar hebt! Koffiedik, wat een wondermiddel! Nou zie ik mezelf nog niet liggen met een laagje koffie onder mijn ogen of met ingesmeerde dijen maar als natuurlijk middel tegen slakken in de tuin zeg ik geen nee. En ik kwam erachter dat er meer toepassingen zijn voor koffiedik… Zo vond ik onlangs dit prachtige duurzame kopje gemaakt van, jawel koffiedik! Hoe cool is dat? Er is goed over nagedacht want het kopje kan in de afwasmachine. Anders koopt, laten we eerlijk wezen (bijna) niemand het. Wil een duurzaam initiatief echt succesvol worden moet het denk ik aan een aantal voorwaarden voldoen. Kwalitatief goed, gebruiksvriendelijk, mooi ontwerp en enigszins betaalbaar. Als alleen de happy few duurzaamheid kunnen betalen gaan we de wereld niet redden.

Chocolademousse met een kakkerlakje? Dat zal toch niet? Gruwelijk, niet voor te stellen…! Zou je in dat geval het kakkerlakje voelen kraken tussen je tanden? Het lijf van zo’n diertje lijkt mij toch wat taai. Maar ach, laten we die weg niet bewandelen… Want deze kakkerlakjes zijn namelijk een stuk aangenamer dan de kriebelende beestjes die je liever niet in je eten tegenkomt…

Het ruwe randje, dat ene schurende plekje of glazuur wat op elk gebakken item anders uitvalt. Keramiek, het is een levenslange liefde. 30 jaar geleden was ik op vakantie in Tunesië, en voor het eerst buiten de Europese grenzen. In een klein winkeltje tegenover het hotel verkochten ze kleurrijk keramiek. Het was liefde op het eerste gezicht. De eerste dag kocht ik 6 grote borden, de tweede dag kwamen daar 6 diepe borden bij, de derde dag viel ik voor een enorme schaal en de vierde dag kwam er een waterkan bij. Mijn toenmalig vriendje zag het met lede ogen aan. Hij vroeg mij hoe ik dat in godsnaam allemaal mee naar huis wilde slepen. In de koffer proppen antwoordde ik. Hij voorspelde dat er niets heel zou blijven…

Het inspireert me elke keer weer hoe nieuwe smaken ontstaan door het kiezen van een bepaalde bereidingswijze en het toevoegen van specerijen. Soms heb ik in een keer de geest en komen alle weckpotten weer tevoorschijn. Dan haal ik bieten, radijsjes, rode kool en dit keer venkel erbij. Paprika of (zilver)uitjes kan trouwens ook. Een ochtendje snijden, blancheren, azijn koken en specerijen toevoegen levert 5 heerlijke potten zoetzuur op waar we weer tijden mee vooruit kunnen. Er zijn verschillende manieren van inmaken. Droog inmaken in zout, fermenteren, inleggen in zuur of konfijten (zoet). Ik kies vaak voor inmaken in zoetzuur. Omdat het lekker is op een boterham en je het heel goed toe kunt voegen aan salades en als bijgerecht bij pittige gerechten zoals curry’s. Geroosterde tomaten inmaken in olie kan trouwens ook. Is ook heel lekker en makkelijk.

Met de Spicegirls heeft dit niks te maken maar ben jij iemand die een recept overslaat als er een rijtje specerijen staat? Lees dan even door want dit artikel is ook voor jou… Ik schrijf het voor jou en de drie jonge mensen die ik vorige zomer bij boekhandel Van Piere op de kookboekenafdeling zag. Zij bladerden door een kookboek en lieten het liggen met de opmerking ‘Wat moet je met die recepten? Er staan specerijen in die toch maar in je keukenkastje blijven liggen’. Op vakantie zwijmelen we boven onze borden, loopt het speeksel ons in de mond van al die lekkere geuren die onze zintuigen prikkelen. Proeven we met nieuwsgierigheid nieuwe smaken en roepen vaak hardop ‘ohhh konden we dit thuis maar eten…’. En waarom niet? Eten is een belangrijk onderdeel van ons leven. Dus waarom zou je daar niet het allerbeste van maken? Zelf kook ik sinds 15 jaar met specerijen en ze maken samen met verse kruiden een belangrijk onderdeel uit van mijn recepten. Misschien ben ik dan toch een beetje een Spicegirl? En die specerijen, tja…. Het is een beetje als schilderen, door het toevoegen van meer kleur krijgt je schilderij vanzelf meer ‘smaak’.

We geloven graag dat we voedsel kopen op basis van onze eigen behoefte. Maar is dat eigenlijk wel zo? In hoeverre wordt ons brein gehersenspoeld door beeld- en reclamemakers? Is er nog sprake van een eigen wil? Of worden wij precies langs dat pad geleid waar producenten en vormgevers ons willen hebben? Is ons koopbeleid een zorgvuldig gekweekte behoefte zonder dat wij ons daarvan bewust zijn? In het boek Food is fictie onderzoekt Linda Roodenburg hoe ontwerpers zowel voedsel als verpakking zo vormgeven dat het ons verleidt en aanzet tot aankoop en consumptie. Een ontluisterend verhaal kan ik je zeggen….

Volgende week is het Valentijnsdag. De een kijkt ernaar uit, de ander vindt het commerciële onzin. Maar wie was die man eigenlijk? En waarom sturen we een kaart en horen gele bloemen meer bij Valentijn dan rode rozen? Ik heb het voor je uitgezocht…. Er zijn verschillende versies van het verhaal maar een springt eruit. In de derde eeuw na Christus kwam een jong paar bij bisschop Valentinus van Terni met het verzoek hen te huwen. In die tijd was Keizer Claudius II aan de macht en hij vond dat vrouwen zijn soldaten teveel afleidden en verbood hen te trouwen. De bisschop vond de liefde echter belangrijker dan de wetten van de keizer. Steeds meer paren meldden zich bij de bisschop met hetzelfde verzoek. Dat ging niet lang goed…